حجت الاسلام عبدالمقيم ناصحي
رئيس محترمكميسيون فرهنگي، اجتماعي شوراي اسلامي شهر تهران
عموماً نامگذاري مناسبتها بهانهاي است براي توجه اقشار جامعه به يك موضوع خاص، 29 دي ماه نيز با هدف تنوير افكار عمومي به موضوع آلودگي هوا روز هواي پاك نامگذاري شده است.
شايد اين پرسش در اذهان عمومي به وجود آيدكه چرا هواي پاك در يكي از آلودهترين ماههاي سال (دي ماه) نامگذاري شده است. به نظر ميرسد با توجه به تمركز رسانهها، مسئولين و مردم به موضوع آلودگي هوا در فصل پاييز و زمستان انتخاب اين روز در 29 دي معني پيدا مينمايد.
اما واقعاً چه بايدكرد؟
آيا نامگذاري يك روز به نام روز هواي پاك ميتواند حق مطلب را درباره اهميت اين بحرانادا نمايد؟ حتما پاسخ اين سئوال منفي است. برخورداري از مواهب الهي و طبيعي حق حياتي و آشكار هر موجود زنده و در صدرآنها انسان بعنوان اشرف مخلوقات است.
بهرهمندي از آب و هواي پاك و سالم نيز اولين حقوق فردي و اجتماعي بشر در طول زندگي وي ميباشد.
هواكه ضرورت تنفس وآغاز و دوام زندگي بشري است از تركيبگازهاي طبيعي تشكيل شدهكه هر يك از آنها نقشي بديل در سلامت ما دارند و هرگاهكه افزودنيهاي زيان آور با اراده انسان به هوا اضافهگردد نه تنها ديگر«ممّد حيات و مفرّح ذات» نبوده بلكه عاملي بر عليه زنده و زندگي خواهد بود.
به نظر ميرسد براي نيل به هواي پاك 2 كار در دو حوزه مختلف انجام شودو اول در بعد فني،كه همان اجراي كامل برنامه جامع آلودگي هوا و مصوبه ارديبهشت ماه هيات محترم وزيران در زمينه مديريتكاهش آلودگي هوايكلان شهرها ميباشدكه البته ضمانت اجراي اين برنامه بسيار مهم است هم توسط دولت، هم بخشهاي خصوصي و عمومي، مردم و قوه قضاييه، دولت ميبايست يكي از اولويتهاي جدي برنامههاي خود را در بخش اجرا و بودجه به موضوع آلودگي هوا اختصاص دهد. مجلس، در زمينه تخصيص بودجههاي مرتبط و قوانينكوشاتر باشد، قوهقضاييه در زمينه برخورد باكوتاهي در اجراي برنامه و همچنين متخلفين در ايجاد آلودگي مداخله جديتري نمايد.
بخش عمومي و خصوصي متعهد به تعهدات اجتماعي خود در موضوع محيط زيست باشند و به مفهوم لازم در زمينه ميزان اثرگذاري فرآيند خود بر سلامت مردم برسند و از همه مهمتر مشاركت مردم است، مردمي¬كه هر وقت احساس مسئوليت¬كردند در صحنه حاضر بودند و اثرگذار،كه نمونه بارز آن حماسه 8 سال دفاع مقدس و انتخابات مي¬باشد. در حوزه فرهنگ، مي¬بايست فرهنگ حفاظت از محيط زيست براي مردم و مسئولين بيش از پيش هويداگردد،كه درايت بين نقش رسانه¬ها از جمله رسانه ملي، نظام آموزشي مشخصاً آموزش و پرورش تريبون منبر مساجد، مي¬تواند در پيشاني اين برنامه عمل حركت نمايد. اگر مردم به اهميت موضوع بپيوندند حتماٌ مشاركت معني دار خواهند داشت، هم درحوزه عمل¬كه هر فرد نقش خود را دركاهش آلايندگي هوا در زندگي شهروندي خود ايفا نمايد، هم مشاركت به معني مطالبه از مسئولين جهت اجراي دقيق و مسئولانه محورهاي برنامه¬كاهش آلودگي هوا
در تهراني¬كه القابي همچون پايتخت نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران و ام القرا جهان اسلام است، آلودگي هوا و مرگ و مير ناشي از آن زيبنده نمي¬باشد.
در پايان به نظر مي¬رسد زمان عزم ملي براي¬كاهش آلودگي هوا فرا رسيده است اميد است با مشاركت مردم و مسئولين در چارچوب يك نظام مديريت جهادي طوري عمل¬گرددكه روز هواي پاك صرفاً يك رويا و آرزو نباشد.
صنايع آلاينده تعددو وجود خودروهاي داراي نقض فني اولين عوامل آلوده سازي هوا و تهديدي براي حيات و سلامت انسانهاست و هرچه بر تعداد آنها اضافه¬گردد مخاطرات بهداشتي بيشتر و بيشتر مي¬گردد تا آنجاكه¬ گاه شهروندان سالمند و بيمار وكودكان از حق اجتماعي حضور در جامعه محروم مي¬گردند.
غرور ناآگاهي انديشه مال اندوزي بيشتر، قانون¬گريزي و خلاء قانوني و ضعف برخورد با عاملين آلاينده ساز و مهاجمين به حقوق انساني، اصلي ترين دلايل تجاوز به حقوق اجتماعي و انساني ديگران است.
كم توجهي به فضاي سبز و بعضاً هجوم به آن بعنوان ريه¬هاي محيط باعث¬كم وكمترشدن اصلي ترين جزء هوا يعني اكسيژن مي¬گردد تا آنجاكه ديگر تماشاي آسمان آبي به حسرت و رويا مبدّل مي¬گردد.
در اين رهگذر مشاركت و عزم ملي اصلي ترين و اولين جوهره مقابله با آلودگي هوا و سياستگذاري و تشويق در نگهداري و توسعه فضاي سبز دومين¬گام در حفظ و ارتقاء سلامت تنفسي هستند.
استفاده از وسايل حمل ونقل عمومي¬گسترش اينگونه تسهيلات براي¬كاهش آلوده سازي محيطي سومين قدم در راستاي حفظ و توسعه اولين حق انساني يعني (هواي پاك) است. در اين روزكه بنام (هواي پاك) نامگذاريگرديده بايد تلاشهاي قانوني، فرهنگي، اجتماعي، آموزشي، بيشتر مورد توجه قرارگيرند و نهاد ها و سازمانها سياستگذار باكمك تشكلهاي مردمي با عنايت به اين واقعيت¬كه خود و عزيزانشان نيز از آلودگي آسيب خواهند ديد، دست در دست يكديگر همدل و همسو به سوي شهري با هواي پاك و آسماني آبي قدم، برداريم و شاهد پرواز پرندگان در پهنه فيروزه¬اي آن باشيم، فراموش نكنيم¬كه هواي پاك حق ما و ميراث ما براي نسلهاي آينده است.