آخرین اخبار
كدخبر: ۳۳۴۵۱
تاريخ انتشار: ۲۷ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۰۰:۰۵
نسخه چاپي
ارسال به دوستانعلیرضا شیرمحمدی فرد کارشناس اقتصادی
یکی از بزرگترین معضلات در هر کشور نرخ بالای بیکاری است، که می تواند به عنوان منشاء بسیاری از مشکلات بعدی در جامعه واقع شود. قطعا صحبت در خصوص معضلات بیکاری، کاری عبث و بیهوده است و کسی نیست که از معایب آن بی اطلاع باشد. لذا در این نوشتار تلاش خواهد شد بیشتر به راهکارهایی که می تواند به دولت به منظور مبارزه با بیکاری کمک کند پیشنهاد می شود. مدل‌های سنتی در حوزه های مختلف آموزش، تولید، بازرگانی و سازندگی دیگر نمی توانند پاسخگوی نیازمندی های مدرن جامعه امروزی باشند. با توجه به تغییرات محیطی در داخل و خارج از کشورها مسلما مدل های نوین برای این پهنه های بزرگ مورد نیاز است. لذا در این گفتار سعی خواهیم کرد به دو مدل نوین در حوزه اشتغال اشاره و تلاش کنیم، این موضوع مقدمه ای برای معرفی سایر مدل های نوین در این مقوله باشد.
به خاطر دارم در کنفرانس بزرگی در شهر استانبول که به منظور جلب مشارکت های بین المللی برای ساخت سومین فرودگاه بین المللی این شهر برگزار شده بود شرکت کردم، مدیر این پروژه این گونه صحبت های خود را آغاز کرد: «پروژه فرودگاه بین المللی استانبول که در حقیقت سومین فرودگاه بین المللی شهر استانبول می باشد، در زمینی به وسعت 76.5 میلیون متر مربع با پارکینگی با ظرفیت 25 هزار اتومبیل و دارای 6 باند هواپیما بوده و ظرفیت 90 میلیون مسافر در فاز اول و ظرفیت 150 میلیون مسافر در صورت تمام تمامی فازها را خواهد داشت. این فرودگاه سالانه 22 میلیارد دلار در آمد برای کشور ترکیه به همراه خواهد داشت. اما مهمتر از همه این پروژه 100.000 نفر اشتغال مستقیم و یک میلیون و پانصد هزار نفر اشتغال غیر مستقیم را به همراه خواهد داشت.» برای من بسیار جالب توجه بود که مدیر پروژه فرودگاه بین المللی استانبول موضوع اشتغال ناشی از این پروژه را در کنار درآمد ارزی کلان ناشی از این پروژه بین المللی عنوان می کند و این موضوع تا چه حد برای این پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است و آیا اینکه مگر موضوع اشتغال جزء وظایف فرودگاه بین المللی استانبول می باشد؟
معمولا ساخت پروژه های بزرگ (Mega Projects) در یک کشور اهداف بزرگ را باید پیگیری می کند و حتما یکی از این اهداف اشتغال می باشد، نمونه های زیادی از این پروژه های بزرگ در سطح دنیا اجراء شده اند که توانسته اند شاخص های اشتغال آن مناطق را بهبود ببخشند. البته در روش های ارزیابی اجتماعی پروژه ها معمولا این پروژه های بزرگ در خصوص اشتغال ضعف هایی نیز به همراه دارند که البته در صورت برنامه ریزی می تواند تا حدود زیادی برطرف گردد. لذا یکی از محاسن اجرای پروژه ها در کشور اشتغال می باشد و برای این موضوع لازم است نهادهای متولی حوزه اشتغال تمامی تلاش خود را در خصوص جلوگیری از هر مانعی برای متوقف نمودن این پروژه ها به کار گیرند. دولت ها به منظور حفاظت از اشتغال کشور معمولا راه کارهای مناسب برای اطمینان از روند اجرایی پروژه های بزرگ دارند و اجازه نمی دهند این پروژه ها متوقف و یا تعطیل شود. لذا یکی از مدل های نوین در افزایش نرخ اشتغال در کشور راه اندازی پروژه های بزرگ در کشور می باشد، پروژه هایی که بتوانند در آغاز و نیز در زمان بهره برداری با برنامه ریزی مناسب و بهره گیری از نیروی انسانی و نیز ارتقاء آنها اشتغال پایدار را در این خصوص فراهم آورند. به عنوان مثال در خصوص توسعه فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) چنانچه این پروژه وارد فاز اجرایی شود، در زمان ساخت و بهره برداری طبق استاندارد های بین المللی نزدیک به 500 هزار نفر اشتغال مستقیم و غیر مستقیم به همراه خواهد داشت. لازم به ذکر است که این موضوع قطعا پایان کار نخواهد زیر بلافاصله پس از پایان این پروژه بزرگ سایر فرودگاه های ملی و بین المللی می تواند توسط شرکتهای ایرانی اجراء گردد، که مسلما نقش آموزش منابع انسانی در این پروژه ها حائز اهمیت است. تمامی موفقیت در این خصوص منوط به انتخاب صحیح یک مدل برای این گونه پروژه ها است، پروژه های بزرگ همانگونه که در صورت موفقیت نتایج گهر باری برای کشور به ارمغان خواهند داشت، در صورت شکست نیز نتایج زیان باری به دست خواهند داد، لذا انتخاب مدل صحیح برای اجراء این گونه پروژه ها حائز اهمیت است.
یک تیر برای چند نشان !
مثالی دیگر از مدل های نوین اشتغال در کشور، شامل صادرات خدمات فنی و مهندسی به کشورهای هدف است، خبری که سال گذشته باعث تعجب شد و در تیتر خبرگزاری های منطقه قرار گرفت این بود: « اقلیم کردستان عراق حفاری 6 بلوک نفتی در عراق را به شرکت های ترکیه واگذار می کند» همگی می دانیم که شرکت های ترکیه با توجه به وضعیت نفتی در آن کشور که بخش بسیار ناچیزی از تولید ناخالص داخلی آن کشور را تشکیل می دهد تجربه بزرگی در خصوص حفاری ندارند ولی توانسته اند، پروژه های بزرگ منطقه را تصاحب نمایند، این موضوع به اقلیم کردستان ختم نمی شود، در کشورهای گرجستان، آذربایجان، عراق، قطر، ترکمنستان و ... وضعیت به همین شکل است.
