پایگاه خبری تحلیلی صبح تهران | sobheterhan.com

دولت یازدهم به محض اینکه سر کار آمد، واردکنندگان خودرو را زیر ذره‌بین نظارتی خود قرار داد و به نوعی اگرچه همیشه از آزادسازی واردات خودرو به عنوان چماقی بر سر خودروسازان برای بالا بردن کیفیت و کاهش قیمت استفاده می‌کرد، اما در عمل نشان داد که موافق با واردات خودروهای لوکس به بازار هم نیست.

برای همین هم بود که دولت از همان روز اول، پله پله تلاش کرد تا راه ورود این کالاهای پرطرفدار و البته گران قیمت را سد کند و با هزینه‌هایی که برای واردکنندگان خودرو می‌تراشد، آنها را از واردات این کالا منصرف نماید، اما بازار خودروهای وارداتی آنقدر طعم شیرینی را برای واردکنندگانش مهیا ساخته بود که آنها حاضر بودند تمام هزینه های آن را بپردازند و باز هم ماشینی را سوار شوند که دلخواهشان است، یا ماشینی را بفروشند که خریدارانش 5 میلیون و 10 میلیون تومان بالا و پایین برایشان چندان فرقی نمی کند و حاضرند هر هزینه ای را بپردازند تا دور-دورهای شبانه‌شان به هم نخورد و بتوانند بین سایر هم رده‌های طبقاتی خود سری بالا بگیرند.

 کسب و کار خودرویی در عباس آباد
به همین دلیل، کار و کاسبی نمایشگاهداران خودرو در خیابان عباس آباد سکه بود و حتی کار به سدمعبر هم کشیده شده بود تا خودروهایی را که وارد کرده اند، تا زمان فروش آنها، به نوعی نگهداری کنند و همین امر هم بود که پلیس را به واکنش وا داشت و اعلام کرد که دیگر نمایشگاهداران اتومبیل حق ندارند سدمعبر کنند.
همین تذکر پلیس کافی بود تا چند روزی تمام پارکینگ‌‌های اطراف پر از خودروهای وارداتی باشد و باز هم بعد از آرام شدن فضا، همین خودروهای وارداتی راه پیاده‌روها را در پیش گیرند و مجدد در معرض دید عموم قرار گیرند.
 اما این تمام داستان برخوردهای دولت با خودروهای وارداتی نبود، چندی پیش دولت مصوبه ای داشت که بر اساس آن، حتی خودروهای وارداتی بالای 2500 سی‌سی که چند سالی در گمرکات متروکه باقی مانده بود را نیز مورد غضب قرار داد و اعلام کرد که آنها باید مرجوع شوند و دیگر دولت قصد ندارد که آنها را حراج کند.
بر همین اساس بود که آب پاکی بر دست واردکنندگان خودرو که به بهانه پاک سازی گمرکات از کالاهای متروکه، خودروهای مدنظر خود را وارد کرده و تا پشت در گمرکات آورده بودند، ریخت و اعلام کرد که باید این کالاها مرجوع شوند.
به موازات همین تمهیدات دولت برای جلوگیری از واردات خودروهای لوکس به کشور، دولت به طور مداوم در آمارهای خود اعلام کرد که تولید خودرو در کشور به شدت رو به افزایش است و در نیمه اول امسال، تولید خودروهای داخلی 75 درصد افزایش یافت.
در این میان هم محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به صراحت اعلام کرد که با افزایش تولید خودروهای داخلی، به طور قطع واردات خودرو کاهش پیدا خواهد کرد. همین دلیل کافی بود تا دولت در گام دیگری برای جلوگیری از واردات خودروهای لوکس، حقوق بازرگانی آن را از 45 درصد سال 92 به 75 درصد برای خودروهای بالای 2500 سی‌سی افزایش دهد.

  تازه ترین آمار از واردات خودروی بالای 2500 سی سی
به گواه آمارها، در سال گذشته که دولت با روی کار آمدنش مصوبه ای برای ممنوعیت واردات خودروهای لوکس به کشور صادر کرده بود، تعداد خودروهای لوکس وارداتی به کشور به 14 هزار و 16 دستگاه رسیده بود که عمدتا ثبت‌سفارش‌های مربوط به آن در سال گذشته یا حداکثر شش ماه اول سال 92 بود که ثبت‌سفارش آنها شش ماه برای ورود کالا به کشور فرصت داشت.
در حالی که با تمهیدات دولت برای جلوگیری از واردات خودروهای لوکس، در 6 ماه از سال جاری 133 دستگاه خودروی گرانقیمت بالای 2500 سی سی وارد کشور شده و 33 دستگاه آن نیز از سوی دولتی‌ها وارد شده است.
البته در نیمه اول امسال 51 هزار و 474 دستگاه خودرو به ارزش بیش از یک میلیارد دلار وارد کشور شده است که از لحاظ ارزشی بیش از 115 درصد رشد نشان می‌دهد.

 مجوز خبرساز خودرویی برای ساکنان بومی
در این میان، ساکنان بخش‌های جنوبی کشور هم خود به دلیل مزایایی که دولت در اختیارشان قرار داده بود، به پای اصلی واردات خودرو تبدیل شده بودند و بر اساس مصوباتی که دولت در سالهای 87 تا 90 گذرانده بود، هر 4 سال یکبار می توانستند یک خودرو وارد کنند، بنابراین اگر هر یک از اعضای یک خانواده 4 نفره بر طبق این مصوبه مجاز به واردات تنها یک خودرو برای هر 4 سال یکبار می شدند، آنها به طور متوسط هر سال می توانستند یک خودروی لوکس وارد کنند؛ اما نکته جالب اینجا است که آنها به سراغ گرانقیمت ترین خودروهای موجود در بازار می رفتند تا بتوانند به تناسب، سود بیشتری نیز از فروش آنها حاصل کرده یا اگر هم مبالغی را از دلالان می گرفتند تا برای آنها خودرو واردکنند، با فروش امتیاز خود، پول بیشتری از این دلالان بگیرند.

  ورود ورزشکاران به بازار خودروهای وارداتی
 واردکنندگان دیگری که در بازار جذاب خرید و فروش خودروهای وارداتی وارد شده بودند، ورزشکاران، ایثارگران و معلولان بودند که مطابق با آمار رسمی دولت، 60 خودرو از سوی ورزشکاران و قهرمانان، 2 هزار خودرو از سوی ایثارگران بالای 70 درصد و 4 هزار خودرو نیز برای معلولان وارد کشور شده بود. این در حالی است که به گفته مسئولان، 90 درصد از خودروهای وارداتی از سوی این افراد، با حجم موتور بالای 2500 سی‌سی بوده است.
در این میان نکته حائز اهمیت، تاثیر تصمیمات سخت‌گیرانه دولت بر بازار و قیمت خودروهای وارداتی است.
بررسی های "راه مردم" نشان می دهد که اکنون فرصت مناسبی برای دارندگان خودروهای لوکس فراهم شده تا بتوانند با شرایط قیمتی بهتری، خودروی خود را به فروش برسانند و از سوی دیگر، باز هم رانتی برای دارندگان خودروهای لوکسی فراهم شده که عمدتا نمایشگاهداران خودرو هستند و به نوعی پیش از تصمیم دولت برای مرجوع کردن خودروهای وارداتی گمرکات یا اطلاع از تصمیمات دولت قبل از مصوبات، اقدام به واردات خودرو کرده اند.

 ظرف چند ساعت در گمرک چه اتفاقی افتاد؟
 حتی برخی از منابع آگاه خبر از این می دهند که در مقطعی پیش از تصمیم دولت برای ممنوعیت واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی یا در نظر گرفتن شرایط سخت‌گیرانه برای واردات، چند ساعتی در شبانه روز، سایت ثبتارش باز شده و ثبت سفارش خودروهای لوکس از سوی برخی واردکنندگان مطلع صورت گرفته است، فارغ از اینکه این ادعا چقدر صحت داشته باشد، نکته ای که کارشناسان به آن اعتقاد دارند این است که بازار خودروهای لوکس سهمی در تعیین قیمت بازار یا بر هم زدن بساط فروش خودروهای داخلی ندارد و این تصمیمات دولت، تنها فضا را برای عده ای در کسب سود بیشتر فراهم می کند، چراکه تجربه نشان داده چنین تصمیماتی از سوی دولت برای ممنوعیت کالاها، چندان پایدار نبوده و بعد از گذشت مدتی، باز هم اجازه ورود کالاها شاید با عوارض بیشتر، فراهم می شود.

 خودروهای وارداتی رقیب خودروهای داخلی نیستند
سعید لیلاز، کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با خبرنگار "راه مردم" می گوید: خودروهای وارداتی رقیب خودروهای داخلی نیستند و بنابراین جلوگیری از واردات خودروهای لوکس، یک سیاست به نظر ناصحیح می رسد که نه تنها دولت را از منابع درآمدی خود محروم می سازد، بلکه مردم را که به هرحال از هر طریق، درآمدی کسب کرده اند، از داشتن کالاهای روز دنیا محروم می کند. او معتقد است که باید اجازه داد مردم پول خود را برای خرید کالاهای لوکس از جمله خودرو، در داخل کشور هزینه کنند، در غیر این صورت این آفت وجود دارد که برای خرج کردن پول های به دست آورده خود و حتی سوار شدن ماشین های لوکس، باز هم راه دوبی را در پیش گیرند.

 ممنوعیت‌های کاغذی خودرویی
این گفته‌های لیلاز در شرایطی اعلام می شود که نادر قاضی‌پور، نماینده مجلس شورای اسلامی به خبرنگار "راه مردم" می گوید: ممنوعیت‌های اعلام شده از سوی دولت، تنها بر روی کاغذ است و خودروهای لوکسی هستند که به تازگی وارد کشور شده اند و در خیابان های تهران و سایر کلانشهرها جولان می دهند. او معتقد است که باید راهکاری اساسی برای واردات خودروهای لوکس اندیشید، چراکه به نظر نمی رسد که این خودروها به صورت قاچاق وارد کشور شده باشند یا پس از ممنوعیت واردات، راه آنها به کشور بسته شود؛ بلکه باید با عوارض و حقوق بالا و شرایط سختگیرانه تر، راه را برای جلوگیری از ورود این خودروها به بازار داخلی مسدود کرد.  قاضی‌پور معتقد است شبکه فاسد واردات خودروهای لوکس و گرانقیمت متلاشی نشده و با اینکه دولتمردان اعلام می کنند واردات متوقف شده است؛ امروز آخرین مدل از خودروهای اروپایی و امریکایی، در اتوبان های تهران مشاهده می شوند که باید این سوال را پرسید چطور آخرین محصول یک کمپانی مطرح خارجی، در خیابان های تهران ویراژ می دهد.
 سود 400 میلیونی دلالان به ازای واردات یک خودرو!
این نماینده مجلس به سود 400 میلیونی دلالان در ازای واردات برخی خودروهای لوکس اشاره می‌کند و می‌گوید: پروسه واردات خودرو کاملا مشخص است و هر نهاد نظارتی اگر بخواهد می تواند آنان را پیدا و مجازات کند. مگر نه این است که سند تائیدیه واردات خودرو، از سوی دولت و به نمایندگی از آن، وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر می شود و ثبت سفارش صورت می گیرد، بنابراین راحت می توان واردکنندگان را شناسایی کرد.  قاضی پور معتقد است که در پروسه واردات خودرو از وزارت صنعت، معدن و تجارت گرفته تا سایر ارگانها، افراد حقیقی و حقوقی، دولتی و شبه دولتی دست دارند و به راحتی می توان از ورود خودروهای لوکس جلوگیری کرد.

 مخالفان ممنوعیت خودرویی
در عین حال، حسن زمانی‌ افشار، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو به خبرنگار "راه مردم" می گوید: ممنوعیت ورود خودروهای بالای 2500 سی‌سی، چندان تاثیری بر قیمت خودروهای وارداتی در بازار ندارد و بازار دچار شوک ناگهانی نخواهد شد. او می‌افزاید: احتمال بسیار ضعیفی که در مورد تاثیر ممنوعیت ورود خودرو وجود دارد این است که قیمت ها اندکی بالا رود، اما به طور قطع، افزایش قیمت چندان چشمگیر نخواهد بود، همانطور که از روز صدور مصوبه دولت و اعلام رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران مبنی بر مرجوع شدن خودروهای وارداتی، بازار چندان تکانی نخورد.
او معتقد است که دولت باید عوارض و موانع غیرتعرفه ای را بالا برد، نه اینکه ممنوعیت ایجاد کند، چراکه خودروهای لوکس رقیبی برای خودروهای تولید داخلی محسوب نمی شود.  در این میان البته برخی خودروهای لوکس نیز از طریق هواپیما و نه کشتی و تشریفات قانونی گمرکی وارد کشور شده اند و نمونه آن نیز عکسی بود که در فضای مجازی از ورود یک خودروی بنز آخرین مدل، از طریق هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران به کشور بود.

 ممنوعیت خودرویی تا کی ادامه می یابد؟
به هرحال کارشناسان معتقدند که بازار خودروهای لوکس در نیمه دوم امسال که با تصمیمات دولت برای ممنوعیت واردات و نیز مرجوع شدن خودروهای موجود در گمرکات همراه بود، چندان دچار نوسان نخواهد شد و در زمانی که واردات این خودروها ممنوع نبود و واردکنندگان هم با دست بازتری به واردات می پرداختند، آنقدر خودرو به کشور وارد شده است که ممنوعیت آن نگران کننده نباشد، ضمن اینکه پیش بینی ها بر این است که دولت دیر یا زود، ممنوعیت واردات خودروهای لوکس را برخواهد داشت و اجازه خواهد داد که با تعرفه بالاتر، خودرو وارد کشور شود؛ چراکه بازار عطش خودروهای وارداتی را دارد و مشتریانی هستند که حاضرند حقوق دولتی و عوارض را بپردازند و در مقابل، خودرویی به روز و مطابق با آخرین تکنولوژی های بازار سوار شوند.