آخرین اخبار
كدخبر: ۲۵۹۹۷
تاريخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۳۹۳ - ۲۰:۴۴
نسخه چاپي
ارسال به دوستان«راه مردم» پدیده پایان‌نامه‌نویسی را در کشور بررسی می‌کند
اشکان رازمند- «پایان‌نامه فروشی» عنوان جدیدی نیست، همه ما بارها و بارها وقتی از راسته خیابان انقلاب گذر می‌کنیم با خیل کاغذهایی مواجه می‌شویم که روی در و دیوار تشویق‌تان می‌کند پایان‌نامه‌های خود را به بنگاه‌های تهیه و فروش پایان‌نامه بسپارید.
این است که شاید عده‌ای وسوسه شوند، به جای دل کندن از کار و مرخصی‌های وقت و بی‌وقت برای تکمیل پایان‌نامه پژوهش‌های خود را به این افراد و بنگاه‌ها بسپارند. اما این تجارت که تازه ایجاد شده و خیلی زود ریشه دوانده بود، چندی پیش با اظهار نظر و تاکید حسن روحانی، رییس‌جمهور مورد بررسی و انتقاد قرار گرفت. روحانی با انتقاد از آنچه تحت عنوان «پایان‌نامه فروشی» یا «کپی‌برداری متون علمی» از آن یاد می‌شود، شان علمی کشور را به هیچ وجه در این قبیل کارها ندانسته و از دستگاه‌های مرتبط می‌خواهد برای مقابله با این گونه اقدامات فعال شوند.
اکنون پدیده «پایان‌نامه فروشی» که انجام و تبلیغ آن چند سالی است به «شغل» و راه سودجویی برای برخی تبدیل شده و نمود ظاهری‌اش در چهره خیابان انقلاب تهران قابل مشهود است، به موضوع بحث در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز تبدیل شد، به طوری رییس‌جمهوری به عنوان رییس این شورا دستور داد که دستگاه‌های مرتبط برای مقابله با این پدیده فعال شوند.
در پي این دستور براي فعال شدن دستگاه‌هاي مسئول با «فروش پايان‌نامه»، دانشگاه آزاد اسلامي راهكار خود براي مقابله با اين پديده را اعلام كرد و آيت‌ا... العظمي صافي گلپايگاني مرجع تقليد نيز درباره خريد پايان‌نامه‌هاي دانشگاهي اعلام نظر كرد. این واكنش‌ها حتی تا عالي‌ترين سطوح از جمله وزارت علوم، تحقيقات و فناوري رفته و در ماه‌هاي اخير نسبت به گسترش اين پديده آسيب‌رسان به حيثيت علمي كشور واكنش نشان داده شد و براي تدوین لایحه برخورد با مراکز فروش پایان‌نامه و مقاله ISI اقدام شد. دانشگاه آزاد اسلامي نیز از «مشابه‌یاب» به عنوان راهکار مقابله با پایان‌نامه فروشی نام برد و اعلام كرد كه دانشگاه آزاد اسلامی برای مقابله با خرید پایان‌نامه، سیستم مشابه‌یاب را به زودی راه‌اندازی خواهد کرد. اما چرا پایان‌نامه‌ها خرید و فروش شدند؟ با توجه به نامگذاري امسال به نام سال به «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» همچنين تأكيدات مقام معظم رهبري بر ضرورت خودكفايي، آنچه كه مسلم است آن است كه بايد در توليد علم هم خودكفا باشيم. لازمه اين امر نیز پيمودن مراحل توسعه و رسيدن به مقام نخست علم و فناوري منطقه است كه در برنامه چشم‌انداز بيست ساله كشور مطرح شده، همچنين مديريت صحيح دانش و ايجاد ساختار و تشكيلات نظام‌مند و مبتني بر اطلاعات دقيق و جامع است.
شیوع پایان‌نامه نویسی در کشور
شاید یکی از آسیب‌ها ایجاد این باشد که گروهای آموزشی اندک مثلا با 15 عضو هیات علمی باید پایان‌نامه400 دانشجو تحصیلات تکمیلی را مطالعه کند. این است که طبیعتا استادان نمی‌توانند با دقت پایان نامه‌های دانشجویان خود را بررسی کنند. در حالت طبیعی یک استاد باید 2 پایان نامه دکتری و 3 پایان نامه ارشد داشته باشد، اما به خاطر کاهش اساتید مشاهده می‌کنیم که استادان هر کدام 20 پایان‌نامه در اختیار گرفته‌اند و این اتفاق به شدت آسیب رسان است. از سویی در طول 8 سال دولت قبلی با گسترش بی‌رویه در تاسیس دانشگاه‌ها تاثیر منفی این پدیده در کشور رو به افزایش رفت. از ابتدای تاسیس دانشگاه در ایران تا سال 84 شاهد افتتاح 70 دانشگاه در ایران بودیم، اما در طول هشت سال دولت نهم و دهم به اندازه 80 سال در ایران دانشگاه دولتی تاسیس شد و برخی از این دانشگاه‌ها بدون داشتن صلاحیت در تحصیلات تکمیلی فعالیت کردند.
غلامرضا ظریفیان، معاون اسبق وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگویی به این پدیده اشاره کرده و می‌گوید: «قرار بود در طول این هشت سال 4 یا 5 پردیس دانشگاهی فعال شود، اما آقایان 44 پردیس را فعال کردند و در این پردیس‌ها بی رویه دانشجوی دکتری جذب کردند.» ظریفیان با اشاره به اهمیت اخلاق آکادمیک در جلوگیری از افزایش فروش پایان نامه ها، ادامه می‌دهد: «جامعه ما باید به سمتی برود که اخلاق آکادمیک در آن به شکل جدی ترویج شود و در غیر این صورت هیچ یک از مشکلات ما رفع نخواهد شد.» از طرفی اخلاق در جامعه دانشگاهی ایران کم‌رنگ‌تر شده و دانشجویان نیز هیچ بهره اقتصادی از نوشتن پایان‌نامه نمی‌برند. به همین دلیل ترجیح می‌دهند کار خود را رها نکرده و این پژوهش‌ها را به دیگران بسپارند.
برخورد با متخلفان
به علت رواج پدیدیه پایان‌نامه نویسی و در پی انتقادهای ریاست‌جمهوری، مدیرکل دفتر حمایت و پشتیبانی پژوهشی و فناوری وزارت‌علوم از شکل‌گیری کمیته اخلاق پژوهشی در وزارت‌علوم به منظور ایجاد راهکارهای قانونی جهت مقابله با سرقت‌های علمی و جرایم پژوهشی همچون فروش پایان‌نامه، مقاله و غیره خبر داد. اسماعیل قادری‌فر با اشاره به انبوه تبلیغات موجود در زمینه فروش پایان نامه، مقاله و حتی درج مقاله در نشریات بین‌المللی و سایر جرایم پژوهشی و سرقت‌های علمی، می‌گوید: «در این راستا به منظور صیانت از فعالیت‌های علمی محققان و اساتید کشور و برخورد قانونی با متخلفان و سودجویان، برای اولین بار «کمیته اخلاق پژوهشی» جهت تعریف جرم در امور پژوهشی و برخورد قانونی با متخلفان در دفتر سیاستگذاری پژوهشی وزارت‌علوم شکل گرفته است.» «محمد باقر عبادی» نماینده مردم بیرجند و عضو دیگر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه فروش پایان نامه در کشور معضلی است که عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارد، مهمترین دلیل رواج این کار را نظارت کم مدرسان دانشگاه بر سیر نگارش پایان نامه می‌داند؛ چالشی که موجب می شود دانشجویان به طرف بازارهای خرید پایان نامه روی آورند. اما این فاجعه زمانی پررنگ‌تر می شود که بدانیم بسیاری از مجلات خارجی هم با توجه به گرایش روزافزون نظام دانشگاهی ایران به ثبت مقالات، به این تجارت پرسود روی آورده‌اند. آن ها نیز در ازای دریافت مبالغی بعضا گزاف اقدام به چاپ یا صدور تاییدیه مقاله برای متقاضیان می کنند. نبود ساز و کاری قانونی همراه با ضمانت اجرای واقعی برای رویارویی با متخلفان و بازاریاب های ماهر در زمینه فروش پایان‌نامه‌ها و تولیدهای علمی تا جایی است که گویی این امر شکلی رسمی به خود گرفته است.
حال باید دید با توجه دولت به این مقوله، مسئولان چقدر در ایجاد فضای سالم علمی موفق ظاهر خواهند شد و آیا با قانون‌گزاری در این‌باره و متخلف خواندن بنگاه‌های ذیربط در فروش پایان‌نامه می‌توان از اشاعه روز افزون این پدیده غیرفرهنگی جلوگیری کرد و آن را کاهش داد؟
اکنون پدیده «پایان‌نامه فروشی» که انجام و تبلیغ آن چند سالی است به «شغل» و راه سودجویی برای برخی تبدیل شده و نمود ظاهری‌اش در چهره خیابان انقلاب تهران قابل مشهود است، به موضوع بحث در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز تبدیل شد، به طوری رییس‌جمهوری به عنوان رییس این شورا دستور داد که دستگاه‌های مرتبط برای مقابله با این پدیده فعال شوند.
در پي این دستور براي فعال شدن دستگاه‌هاي مسئول با «فروش پايان‌نامه»، دانشگاه آزاد اسلامي راهكار خود براي مقابله با اين پديده را اعلام كرد و آيت‌ا... العظمي صافي گلپايگاني مرجع تقليد نيز درباره خريد پايان‌نامه‌هاي دانشگاهي اعلام نظر كرد. این واكنش‌ها حتی تا عالي‌ترين سطوح از جمله وزارت علوم، تحقيقات و فناوري رفته و در ماه‌هاي اخير نسبت به گسترش اين پديده آسيب‌رسان به حيثيت علمي كشور واكنش نشان داده شد و براي تدوین لایحه برخورد با مراکز فروش پایان‌نامه و مقاله ISI اقدام شد. دانشگاه آزاد اسلامي نیز از «مشابه‌یاب» به عنوان راهکار مقابله با پایان‌نامه فروشی نام برد و اعلام كرد كه دانشگاه آزاد اسلامی برای مقابله با خرید پایان‌نامه، سیستم مشابه‌یاب را به زودی راه‌اندازی خواهد کرد. اما چرا پایان‌نامه‌ها خرید و فروش شدند؟ با توجه به نامگذاري امسال به نام سال به «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» همچنين تأكيدات مقام معظم رهبري بر ضرورت خودكفايي، آنچه كه مسلم است آن است كه بايد در توليد علم هم خودكفا باشيم. لازمه اين امر نیز پيمودن مراحل توسعه و رسيدن به مقام نخست علم و فناوري منطقه است كه در برنامه چشم‌انداز بيست ساله كشور مطرح شده، همچنين مديريت صحيح دانش و ايجاد ساختار و تشكيلات نظام‌مند و مبتني بر اطلاعات دقيق و جامع است.
شیوع پایان‌نامه نویسی در کشور
شاید یکی از آسیب‌ها ایجاد این باشد که گروهای آموزشی اندک مثلا با 15 عضو هیات علمی باید پایان‌نامه400 دانشجو تحصیلات تکمیلی را مطالعه کند. این است که طبیعتا استادان نمی‌توانند با دقت پایان نامه‌های دانشجویان خود را بررسی کنند. در حالت طبیعی یک استاد باید 2 پایان نامه دکتری و 3 پایان نامه ارشد داشته باشد، اما به خاطر کاهش اساتید مشاهده می‌کنیم که استادان هر کدام 20 پایان‌نامه در اختیار گرفته‌اند و این اتفاق به شدت آسیب رسان است. از سویی در طول 8 سال دولت قبلی با گسترش بی‌رویه در تاسیس دانشگاه‌ها تاثیر منفی این پدیده در کشور رو به افزایش رفت. از ابتدای تاسیس دانشگاه در ایران تا سال 84 شاهد افتتاح 70 دانشگاه در ایران بودیم، اما در طول هشت سال دولت نهم و دهم به اندازه 80 سال در ایران دانشگاه دولتی تاسیس شد و برخی از این دانشگاه‌ها بدون داشتن صلاحیت در تحصیلات تکمیلی فعالیت کردند.
غلامرضا ظریفیان، معاون اسبق وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگویی به این پدیده اشاره کرده و می‌گوید: «قرار بود در طول این هشت سال 4 یا 5 پردیس دانشگاهی فعال شود، اما آقایان 44 پردیس را فعال کردند و در این پردیس‌ها بی رویه دانشجوی دکتری جذب کردند.» ظریفیان با اشاره به اهمیت اخلاق آکادمیک در جلوگیری از افزایش فروش پایان نامه ها، ادامه می‌دهد: «جامعه ما باید به سمتی برود که اخلاق آکادمیک در آن به شکل جدی ترویج شود و در غیر این صورت هیچ یک از مشکلات ما رفع نخواهد شد.» از طرفی اخلاق در جامعه دانشگاهی ایران کم‌رنگ‌تر شده و دانشجویان نیز هیچ بهره اقتصادی از نوشتن پایان‌نامه نمی‌برند. به همین دلیل ترجیح می‌دهند کار خود را رها نکرده و این پژوهش‌ها را به دیگران بسپارند.
برخورد با متخلفان
به علت رواج پدیدیه پایان‌نامه نویسی و در پی انتقادهای ریاست‌جمهوری، مدیرکل دفتر حمایت و پشتیبانی پژوهشی و فناوری وزارت‌علوم از شکل‌گیری کمیته اخلاق پژوهشی در وزارت‌علوم به منظور ایجاد راهکارهای قانونی جهت مقابله با سرقت‌های علمی و جرایم پژوهشی همچون فروش پایان‌نامه، مقاله و غیره خبر داد. اسماعیل قادری‌فر با اشاره به انبوه تبلیغات موجود در زمینه فروش پایان نامه، مقاله و حتی درج مقاله در نشریات بین‌المللی و سایر جرایم پژوهشی و سرقت‌های علمی، می‌گوید: «در این راستا به منظور صیانت از فعالیت‌های علمی محققان و اساتید کشور و برخورد قانونی با متخلفان و سودجویان، برای اولین بار «کمیته اخلاق پژوهشی» جهت تعریف جرم در امور پژوهشی و برخورد قانونی با متخلفان در دفتر سیاستگذاری پژوهشی وزارت‌علوم شکل گرفته است.» «محمد باقر عبادی» نماینده مردم بیرجند و عضو دیگر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه فروش پایان نامه در کشور معضلی است که عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارد، مهمترین دلیل رواج این کار را نظارت کم مدرسان دانشگاه بر سیر نگارش پایان نامه می‌داند؛ چالشی که موجب می شود دانشجویان به طرف بازارهای خرید پایان نامه روی آورند. اما این فاجعه زمانی پررنگ‌تر می شود که بدانیم بسیاری از مجلات خارجی هم با توجه به گرایش روزافزون نظام دانشگاهی ایران به ثبت مقالات، به این تجارت پرسود روی آورده‌اند. آن ها نیز در ازای دریافت مبالغی بعضا گزاف اقدام به چاپ یا صدور تاییدیه مقاله برای متقاضیان می کنند. نبود ساز و کاری قانونی همراه با ضمانت اجرای واقعی برای رویارویی با متخلفان و بازاریاب های ماهر در زمینه فروش پایان‌نامه‌ها و تولیدهای علمی تا جایی است که گویی این امر شکلی رسمی به خود گرفته است.
حال باید دید با توجه دولت به این مقوله، مسئولان چقدر در ایجاد فضای سالم علمی موفق ظاهر خواهند شد و آیا با قانون‌گزاری در این‌باره و متخلف خواندن بنگاه‌های ذیربط در فروش پایان‌نامه می‌توان از اشاعه روز افزون این پدیده غیرفرهنگی جلوگیری کرد و آن را کاهش داد؟
