پایگاه خبری تحلیلی صبح تهران | sobheterhan.com

 | فاطمه سامعی|
 در یکی از دوره‌های فروش شماره‌های رند مخابرات دولتی، گران‌ترین سیم‌کارت فروخته شده به شماره ۰۹۱۲۱۱۰۷۱۱۰‬ بود که به قیمت 30 میلیون ریال به فروش رفت؛ اکنون چنین شماره‌هایی ارزش چندین میلیارد ریالی دارند. تازه‌ترین اطلاعات از بازار، از کاهش نسبی قیمت شماره‌های رند و حرکت آرام در مسیر منطقی شدن قیمت‌ها حکایت دارد؛ جایی که میان شماره‌های چند میلیاردی می‌توان شماره‌های مرتب و نسبتا رند را با قیمت‌های منطقی از فروشندگان واقعی خرید.
اما قیمت‌های بسیار گران شماره‌های رند گاهی باور وجود خریدار و مشتری‌ برای شماره‌های گران را سخت می‌کند تا جایی که بسیاری از مخاطبان می‌پرسند: چه کسی 5 میلیارد ریال برای شماره پرداخت می‌کند؟
در پرس‌وجو درباره اینکه قیمت شماره‌های میلیونی رند در چه مرجعی تعیین می‌شود، تمام پرسش‌ها به پاسخ ذات سودآوری در بازار سیاه ختم می‌شود.
با این حال، فروش شماره‌های رند از زمان مخابرات دولتی و نخستین دوره مزایده‌ شماره‌های رند آغاز شد. در سال 84 نخستین مزایده‌ شماره‌های رند آغاز و فروش به روش تعیین قیمت‌ پایه و براساس بالاترین پیشنهاد ارسالی انجام شد.
در آن زمان در هر دوره بین هزار تا 2 هزار شماره رند به مزایده گذاشته می‌شد که البته در هر دوره تمام شماره‌ها به فروش نمی‌رفت و بسیاری از شماره‌ها نیز بدون متقاضی به دوره‌های بعد موکول می‌شد.
در قانون مزایده‌های مخابرات دولتی، سیم‌کارت به قیمت پایه دولتی فروخته و بهای آن به حساب شرکت مخابرات منظور می‌شد و مابه‌التفاوت قیمتی که بیش از قیمت پایه از سوی خریداران پرداخت می‌شد، به کمیته امداد و بهزیستی پرداخت می‌شد. اساسا نیز مجوز برگزاری مزایده برای شماره‌های رند با این شرط به مخابرات دولتی ارائه شده بود.
در این ایام، برای مثال در نهمین دوره مزایده شماره‌های رند، شماره‌های رندی از جمله شماره
همچنین شماره رند ۰۹۱۲۱۱۰۷۱۱۰‬ در دوره نهم مزایده به عنوان گران‌ترين شماره به قیمت سه ميليون و 177 هزار و 777 تومان به فروش رسید.
از دیگر شماره‌های رند به فروش رفته در مزایده‌ها، شماره ۰۹۱۲۲۲۲۲۲۲۲‬ است که با قیمت حدود ۴۴۰ ‬ميليون و 444 هزار و 444 ريال به فروش رسید. شماره ۰۹۱۲۳۳۳۳۳۳۳‬به قیمت حدود ۴۳ میلیون تومان فروخته شد و شماره 091244444444 به قیمت 43میلیون و 650هزار تومان به فروش رفت.
در این ایام همچنین رندترین شماره مخابرات ایران 09123456789 سرانجام به قیمت واقعی نرسید و به موزه ارتباطات رفت. با خصوصی‌سازی شرکت مخابرات ایران، مزایده شماره‌های رند نیز متوقف شد. زیرا دستورالعمل برگزاری مزایده شماره‌های رند مربوط به مخابرات دولتی بود و حال معادلات تغییر کرده بود.
به این ترتیب در نتیجه عدم برگزاری مزایده شماره‌های رند از سال 88 تاکنون، هم‌کنون هزاران شماره‌ رند همراه اول در اختیار شرکت ارتباطات سیار باقی مانده است. البته سوابق خرید و فروش شماره‌های رند نشان می‌دهد بسیاری از شماره‌های طلائی به فروش رسیده‌اند و آنچه باقی مانده شماره‌های رند است.

* وقتی بازار سیاه شماره‌های رند کلید خورد
از روزهای نخست برگزاری مزایده شماره‌های رند و اعلام ارقام میلیونی برای خط‌هایی که با قیمت دولتی حداکثر یک میلیون تومان خریداری می‌شدند، شایعات درباره ارزش واقعی این شماره‌ها آغاز شد.
در آن زمان، ابوالفضل علیشاهی رئيس كميسيون معاملات شركت ارتباطات سيار معتقد بود: كساني كه در اين مزايده‌ها شركت كرده و شماره‌هاي رند را خريداري مي‌كنند، دلال‌هایی هستند كه با سرمايه‌هاي زياد در این فرصت مناسب شماره‌های رند را می‌خرند و در سپس آن‌ها را با قيمتي بالاتر به فروش مي‌رسانند. خريداران این شماره‌ها به سیم‌کارت به عنوان كالاي لوكس نگاه می‌کنند. فعالان بازار سیم‌کارت اعلام می‌کردند که در مزایده‌های شرکت ارتباطات سیار، سیم‌کارت‌ها با قیمت غیر واقعی قیمت‌گذاری می‌شوند و به اصلاح مخابرات ارزان‌فروشی می‌کند و این روش، بازار سیاهی برای فروش دوباره شماره‌ها با قیمت واقعی‌تر و به مشتری‌های ویژه را فراهم کرد. اکنون یکی از مدیران سابق شرکت ارتباطات سیار در امر برگزاری مزایده‌ها در این باره می‌گوید: شماره‌هایی که در مزایده به قیمت 40 میلیون تومان فروخته شدند، اکنون کمتر از 400 میلیون تومان خرید و فروش نمی‌شوند؛ اما در آن زمان قیمت همان اندازه بود و قیمت بیشتر به فروش نمی‌رفت.

همراه اول،  بازیگر اصلی بازار شماره‌های رند
در نتیجه این عوامل، اکنون در شرایط سکون بازار سیم‌کارت‌های دائمی، دنیای سیم‌کارت‌های رند بازار جذابی‌ برای برخی مشتری‌های ویژه است. البته اوضاع از روزهای نه چندان دوری که شماره‌‌های طلائی  9122222222 و 091244444444 به قیمت حدود 43 میلیون تومان فروخته شد، بسیار متفاوت شده است. امروز قیمت‌ها برای شماره‌های ویژه بسیار ویژه‌تر از ویژه است.
آسان‌ترین روش برای اطلاع از آخرین شماره‌های رند و قیمت‌های آنها مراجعه به سایت‌های خرید و فروش سیم‌کارت‌های رند است یا از طریق تماس با مراکز فروش سیم کارت رند لیستی از جدیدترین شماره‌ها و قیمت‌ها برایتان ارسال می‌شود. اکنون دیگر شماره‌هایی با کد استان‌های دیگر از جمله 09131111111،  09161111111 یا شماره 09171111111 هم بین این سیم‌کارت‌ها خودنمایی می‌کند.
اغلب طرفداران شماره‌های رند که حاضر به پرداخت رقم‌های میلیونی برای شماره‌های طلائی هستند، در انتخاب اول شماره‌های همراه اول با کدهای قدیمی را انتخاب می‌کنند و در انتخاب دوم و سوم در بین کدهای قدیمی بین شماره‌های بسیار رند می‌گردند.
برخی از متقاضیان این بازار نیز بنابردلایلی از جمله اپراتور دلخواه، اختلاف قیمت  قابل توجه شماره‌های رند ایرانسل و همراه اول، اپراتور دوم را انتخاب می‌کنند و بازار رندهای این اپراتور نیز مناسب است.
البته طبق قائده‌ شماره‌های رند، بازیگر اصلی بازار شماره‌های رند همراه اول است. در مجموع به طور میانگین در بین 3 اپراتور تلفن‌همراه کشور، به ترتیب سیم‌کارت‌‌های رند همراه اول، ایرانسل و رایتل، بیشترین قیمت را به خود اختصاص می‌دهند.
برای مثال جدول زیر تازه‌ترین قیمت‌های برخی از رندترین شماره‌های همراه اول را نشان می‌دهد.

شماره    قیمت (ریال)
09121181111    5.5 میلیارد
09121130000    3 میلیارد
09121004000    1.95 میلیارد
09121116511    1.4 میلیارد
09121001009    1.2 میلیارد

سیم کارت‌های رند رایتل، موجود اما کم مخاطب
در بازار سیم‌کارت‌های رند، سیم‌کارت‌های رند رایتل نیز جای دارند. اما متقاضیان این شماره‌‌ها به طور محسوسی کمتر از شماره‌های دو اپراتور دیگر و به ویژه همراه اول است. رایتل از ابتدای فعالیت، امکان انتخاب شماره دلخواه دائمی را باز گذاشت و از این رو با سابقه شماره‌های رند همراه اول و ایرانسل و با ابتکار برخی افراد، از همان روزهای نخست و حتی زمانی که هنوز رایتل چندان با اقبال نبود، بازار سیم‌کارت‌های رند رایتل شکل گرفت. اما این بازار مشتری چندانی ندارد.علاوه بر این، در ابتدای فعالیت رایتل، این اپراتور به دلیل ارائه سرویس نسل سوم تمایز ویژه‌ای با دو اپراتور دیگر داشت که تا حدی در قیمت شماره‌های رند این اپراتور تاثیر‌گذار بود؛ اما با ارائه سرویس‌ نسل 3 از سوی دو اپراتور اول و دوم، این تمایز حذف شد و یکی از دلایل تفاوت قیمت، از بین رفت. جدول مقابل تازه‌ترین قیمت‌های برخی از رندترین شماره‌های رایتل را نشان می‌دهد.

شماره    قیمت (ریال)
دائمی  0920 3304242    10 میلیون
 دائمی 0920 3014141     20 میلیون
اعتباری 0921 320 0921     9 میلیون
اعتباری  9213373030    10 میلیون

شماره های رند ایرانسل  در رقابتی نابرابر با همراه اول
اپراتور دوم تلفن‌همراه از ابتدای فعالیت تاکنون، هیچ‌گاه برنامه‌ای برای فروش شماره‌های رند نداشته است؛ این اپراتور در برخی زمان‌ها از جمله آغاز فروش سرشماره‌های جدید، امکان انتخاب شماره‌های جدید از جمله شماره‌های رند را برای آزاد گذاشته است.  البته به تبعیت از بازار سیم‌کارت‌های رند، سیم‌کارت‌های رند ایرانسل نیز بازار ویژه‌ای دارد. برای مثال جدول روبرو تازه‌ترین قیمت‌های برخی از رندترین شماره‌های ایرانسل را نشان می‌دهد.

شماره    قیمت (ریال)    نوع سیم‌کارت
0935 999999 8    300 میلیون    دائمی. کارکرده
9359255000    25 میلیون    دائمی. صفر
9354443000    37 میلیون    دائمی. صفر
9353535359    630 میلیون    دائمی. صفر
9353333369    33 میلیون    دائمی. کارکرده
09359186666    17 میلیون    دائمی. صفر


   مرجع قیمت‌گذاری بازار سیاه شماره‌های رند کجاست؟
اما قیمت‌های بسیار گران شماره‌های رند گاهی باور وجود خریدار و مشتری‌ برای شماره‌های گران را سخت می‌کند تا جایی که بسیاری از مخاطبان می‌پرسند: چه کسی 5 میلیارد ریال برای شماره پرداخت می‌کند؟
در پرسش‌وجو درباره اینکه قیمت شماره‌های میلیونی رند در چه مرجعی تعیین می‌شود، تمام پرسش‌ها به پاسخ ذات سودآوری در بازار سیاه ختم می‌شود.
یکی از فروشندگان این بازار در پاسخ به اینکه بر چه اساسی قیمت یک شماره خاص میلیاردی تعیین شده است، به خبرنگار راه مردم می گوید: قیمت این شماره‌ها براساس میزان رندی مشخص می‌شود. مقایسه با حدود قیمت شماره‌های رند فروش رفته و محاسبه تاثیر تورم بر آنها، از ملاک‌‌های تعیین قیمت شماره‌های رند ‌است.
این فعال بازار سیم‌کارت در پاسخ به این پرسش که شماره‌‌ای با این قیمت چقدر مشتری دارد، می افزاید: در این بازار عجله‌ای برای فروش شماره نیست؛ همچنان که شماره‌های قدیمی‌تر از امتیاز بیشتری نیز برخوردار هستند. بنابراین ممکن است شماره‌ای که امروز آگهی می‌شود همین امروز مشتری نداشته باشد؛ اما سرانجام مشتری به دنبال شماره‌ مورد نظر خواهد آمد.
وی در پاسخ به این سئوال که قیمت برخی شماره‌ها بسیار نجومی و غیرواقعی به نظر می‌رسد، عنوان می‌کند:  معمولا خرید و فروش شماره‌های رند به صورت توافقی انجام می‌شود و حدود قیمت بسته به نظر خریدار و فروشنده تغییر می‌کند. همچنان که همواره در این بازار، خریداران واقعی می‌توانند با کمی جست‌وجوی بیشتر قیمت‌های بسیار پایین‌تر و مناسب شماره‌های مرتب و تا حدی رند مورد نظر خود را پیدا کنند. این فعال بازار سیم کارت تاکید می کند: قیمت‌ شماره‌های رند و لوکس ارتباط مستقیمی با جو روانی و قدرت خرید مردم دارد، برای مثال یک سال پیش شماره‌های فعلی با نصف قیمت امروز قیمت‌گذاری شده بود اما طی یک سال گذشته با بالارفتن قیمت ها و کاهش ‌ارزش پول، قیمت این شماره‌ها که طالبان آنها عموما در جریان تغییرات بازار افزایش سرمایه داشته‌اند، افزایش یافته است.
علیرغم این نظر، افشار فروتن یکی دیگر از فعالان بازار سیم‌کارت معتقد است: حدود یک سال پیش متاثر از شرایط اقتصادی کشور، جهش شدید قیمتی در بازار شماره‌های رند رخ داد اما طی چند ماه گذشته کاهش نسبی را شاهد بودیم و اکنون این بازار شیب افزایشی ملایم و منطقی را در پیش گرفته است.
وی درباره ملاک‌های تعیین قیمت در این بازار، تاکید می‌کند: بازار شماره‌های رند همواره متاثر از عرضه و تقاضا بوده است؛ علاوه بر این شماره‌ رند دارای مشابه نیست و این ویژگی منحصربه فرد بودن همواره امکان اعمال سلیقه را برای فروشنده باز می‌گذارد. همچنین شماره‌ رند جنبه سرمایه‌‌ای نیز دارد و از این رو برخی از سرمایه‌گذاران به این بازار وارد شده‌اند. در نتیجه این عامل بیش از پیش بازار شماره رند را از شرایط اقتصادی کشور تاثیرپذیر کرده است.

   فروش شماره‌های رند در مسیر ضابطه‌مند شدن
اکنون دستورالعمل واگذاري شماره‌هاي تلفن‌همراه و ثابت رند (مرتب) و مناسب از سوي كميسيون تنظيم مقررات ارتباطات تصويب شد. هدف از تصویب اين دستورالعمل، يكسان‌سازي شرايط و روند واگذاري شماره‌هاي رند (مرتب) تلفن همراه براي تمامي اپراتورها، شفاف‌سازي در قيمت‌گذاري اين شماره‌ها و ضابطه‌مند شدن و برخورد يكسان با متقاضيان و آگاه ساختن آنان از شماره‌هاي رند موجود در هر اپراتور بوده است. در این دستورالعمل، درباره شماره‌هاي رند و مناسب تفکیک قائل شده است و ملاک تشخیص رند يا مناسب بودن شماره‌ها، اپراتور است. براین اساس، شماره رند (مرتب) تلفن همراه و ثابت شامل شماره‌هائي است كه به دليل روان بودن يا داشتن موسيقي لفظي و يا روابط عددي، براحتي در ذهن افراد ثبت مي‌شود.
همچنین شماره مناسب شامل شماره‌هایي است كه براساس نوع شماره، داراي متقاضي خاص بوده و قيمت آنها متفاوت از قيمت معمول در بازار است. بر این اساس، اپراتور طبق دستورالعمل اجرائي می‌تواند شماره‌هاي تلفن همراه و ثابت رند (مرتب) و مناسب را بالاتر از قيمت‌هاي تعيين شده در پروانه و مصوبات كميسيون واگذار كند.
علی اصغر عميديان معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دراین باره می گوید: در دستورالعملی که توسط اپراتور برای فروش شماره‌های رند تهیه می‌شود، باید شرايط اطلاع‌رساني عمومي، شرايط رقابتي عادلانه و روش واگذاري به صورت شفاف تعيين شده باشد که دستورالعمل پیش از اجرا بايد به تائيد سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديوئي برسد.
رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تاکید کرده است: دارنده پروانه موظف است برای فروش شماره‌هاي رند (مرتب) از طريق سايت خود يا ساير روش‌هاي اطلاع‌رساني مناسب و لازم را براي عموم انجام دهد.
همچنین در این دستورالعمل پیش‌بینی تغییرات اجباری فنی نیز دیده شده است. به طوری که اپراتور در زمان واگذاري شماره رند (مرتب) و مناسب موظف است مشترك را از تغييرات احتمالی ناشی از ضرورت‌هاي مقرراتي و يا فني، مطلع كند و در صورتي كه بعد از واگذاري، بنا بر ضرورت‌هاي مقرراتي يا فني شماره وي تغيير كند، حتي‌المقدور شماره‌اي متناسب به مشترک واگذار كند.

   نزدیک‌شدن بازار رسمی و سیاه شماره‌های رند در آینده
با ضابطه مند شدن فروش و واگذاری شماره‌‌های رند، در نخستین قدم، توقف فروش شماره های رند لغو خواهد شد. انتظار می‌رود پس از لغو محدودیت فروش شماره‌های رند جدید، بازار قدری از انحصار فروشندگان فعلی خارج و با ورود شماره‌های جدید، پویاتر و رقابتی و در نتیجه قیمت‌ها انعطاف‌پذیر‌تر شود، زیرا اپراتورهای خصوصی که از این پس شماره‌های رندی را با پشتوانه قانونی واگذار می‌کنند، قطعا طبق قوانین سودآوری در شرکت‌های خصوصی، با نگاه بسته به بازار سیاه اقدام به قیمت گذاری نخواهند کرد و این عامل کاهش فاصله قیمت‌های اپراتوری و بازار سیاه را در پی خواهد داشت.
همچنین منطقی است که تعیین سازوکار قیمت‌گذاری برای فروش شماره‌های رند جدید، بر قیمت گذاری بازار سیاه شماره‌های قدیمی رند نیز اثرگذار خواهد بود و به صورت غیرمستقیم حدودی را برای تعرفه‌گذاری در اختیار قرار خواهد داد. در نهایت در عمل به نظر می‌رسد تا زمان اجرایی شدن دستورالعمل جدید فروش و واگذرای شماره‌های رند و مرتب، بازار رندها همچنان از قوائد نانوشته سلیقه، قدمت و وضعیت اقتصادی کشور تبعیت کند و و عرضه و تقاضا از سوی متقاضیان سرمایه‌دار و فروشندگان، تحولات این بازار گران را رقم زند.

تعداد سیم کارت های فعال در کشور
بازار  گوشی تلفن‌همراه کشور هم‌اکنون از 3 بازیگر اصلی همراه اول، ایرانسل و رایتل تشکیل شده است. اپراتور اول به سبب سابقه فعالیت اپراتور غالب بازار است. طبق اعلام همراه اول، این اپراتور66  میلیون سیم‌کارت فروخته که از این تعداد 52 میلیون سیم‌کارت فعال شده است. همراه اول با 40 میلیون مشترک فعال بیشترین تعداد مشترکان فعال را داراست.
اپراتور دوم تلفن‌همراه نیز 37 میلیون سیم کارت فروخته که 25 میلیون مشترک فعال دارد.
همچنین اپراتور سوم تلفن‌همراه نیز 2 میلیون سیم‌کارت فروخته که با 1.5 میلیون مشترک فعال، رتبه سوم تعداد مشترکان را در بین 3 اپراتور به خود اختصاص داده است

گردش مالی بازار تلفن همراه ایران
بر اساس آخرین آمار اعلامی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس، حجم مالی بازار تلفن همراه ایران 1.8 میلیارد دلار در سال تخمین زده شده است.
براساس اعلام این مرکز، حدود 99 درصد از تقاضای بازار گوشی‌های تلفن همراه کشور در اختیار واردات است؛ یک درصد از تقاضای بازار گوشی‌های تلفن همراه کشور را تولیدکنندگان داخلی و مابقی را چند شرکت واردکننده تامین می‌کنند