مذاکرات وین 6 از آن دست مذاکره هایی است که شاید تا سالهای سال در تاریخ ایران و کشورهای طرف مذاکره با ایران ماندگار شود.مذاکراتی که هم سخت و فشرده برگزار شد و هم چشم بسیاری از جهانیان به آن بود تا ببینند سرانجام چه نتیجه ای رقم خواهد خورد؟
عصر سهشنبه، يعني زماني كه نخستين گمانهها درباره تمديد مذاكرات در وين پديدار ميشد، محمد جواد ظريف، وزير خارجه به خبرنگاران گفت: «آنقدر پيشرفت داشتهايم كه به روسايمان بگوييم اين روند ارزش ادامه دادن دارد. اين توصيه من است و مطمئن هستم كه جان كري نيز همين توصيه را مطرح خواهد كرد.» و جانكري به توصيه ظريف، اينگونه واكنش نشان داد؛ لغو سفر به خاورميانه، بازگشت به واشنگتن براي مشورت بيشتر با كنگره و رييسجمهور امريكا و حالا شايد سفر دوبارهيي به وين كه درباره آن تنها گمانهزنيهاي رسانهيي مطرح شده است.
شكي نيست جان كري در گفتوگوهايي كه در واشنگتن خواهد داشت تنها شنونده پيشنهادهاي اوباما و نمايندگان كنگره نخواهد بود و خود نيز به احتمال زياد پيشنهادهايي را روي ميز كار خواهد گذاشت، مهمترين بسته، شايد همان پيشنهادي باشد كه از دل گفتوگوي دور چهارم او و ظريف درآمد و هنوز هيچ كدام از دو طرف حاضر به تاييد رسمي آن نيستند اما چه اين پيشنهاد به نتيجه برسد، چه راهكارهاي ديگري در نظر گرفته شود، ميتوان پيشبيني كرد كه گفتوگوها تا روز يكشنبه آينده به مرحله امضاي توافق نهايي نخواهد رسيد و نيازمند تمديد مهلت خواهد بود؛ حالا به نظر ميرسد كه عمر توافق موقت ژنو يا «برنامه اقدام مشترك» بيشتر از شش ماه است و دو طرف چارهيي جز يك دور ديگر تمديد آن ندارند هر چند كه ايران و امريكا در اين دوئل ديپلماتيك، هنوز درهاي توافق در همين دور مذاكرات را باز گذاشتهاند و اين احتمال وجود دارد كه نرمشهايي از هر دو سو، ناگهان به قول ظريف در «چند ساعت» توافق را ممكن كند، نرمشهايي كه البته نيازمند تاييد پايتختهاست. از ياد نبايد برد كه حضور سهروزه جان كري در وين و اصرارش بر گفتوگوهاي رودررو با ايران در شرايطي بود كه از يك سو وزراي خارجه چين و روسيه به كل حاضر نشدند تا رهسپار وين شوند و وزراي خارجه سه كشور اروپايي نيز وقت چنداني را صرف گفتوگوهاي هستهيي با ايران نكردند.
اين نشان ميدهد كه اكنون حتي شايد امريكاييها كه سياستشان نسبت به پنج كشور ديگر دورترين فاصله را با سياست ايران دارد، مشتاقترين كشور براي توافق با ايران باشند.
در 15 روز گذشته نيز نقطه برجسته گفتوگوها ديدارهاي رودر رو، دو جانبه و بيواسطه هياتهاي ايراني و امريكايي بود. آن چنان كه از سخنان روز سهشنبه ظريف و كري پس از پايان اين مجموعه ديدارها ميشد ارزيابي كرد، دو طرف بدون پرده مسائلي را با هم مطرح كردهاند و حتي توافقهاي ضمني نيز به دست آمده است. اين توافقها البته هنوز در حد و اندازهيي نيست كه بتوان آن را «حل مساله» دانست و همين موضوع است كه تمديد مهلت مذاكرات را سبب ميشود. به نظر نميرسد كه ايران و امريكا در اين مرحله از انفعال يا حتي مخالفت احتمالي برخي از اعضاي 1+5 در فرآيندهاي بعدي چندان نگراني داشته باشند. تجربه گفتوگوهاي ژنو و سنگاندازيهاي بيفايده فرانسويها نشان ميدهد كه گره اين مساله تنها در گرو توافق ايران و امريكا باز ميشود و دو طرف مذاكره مستقيم را به هر چيز ديگري ترجيح ميدهد.
2 روز قبل يك عضو تيم هستهيي كشورمان به خبرگزاري ايرنا گفته كه «ششمين دور مذاكرات ايران و گروه 1+5 پس از بيش از 15 روز، روز جمعه متوقف ميشود» و اين يعني دو روز زودتر از پايان موعد مقرر. شايد دليل آن اين باشد كه اصل پيشنهادها، حالا در تهران - وين است وديگر نيازي به ماندن بيشتر در وين نيست. اين ديپلمات ايراني هم گفته است: «قرار است مذاكرات ايران و گروه 1+ 5 براي نگارش متن پيش نويس توافق جامع براي چند ماه ديگر تمديد شود.» و اين مفهوم روشني دارد؛ ايران و امريكا بايد بيشتر گفتوگو كنند تا به هدف خويش برسند؛ توافق جامع چيزي نيست كه تنها با سه روز گفتوگوي ظريف و كري به دست آيد. براي رسيدن به آن، ايران و امريكا هنوز زمان ميخواهند.
اما آیا ایران و آمریکا می توانند به توافقی دست پیدا کنند تا سرانجام توافقی تاریخی و ماندگار به دست آید؟باید منتظر ماند و دید سرانجام مذاکرات نفسگیر هسته ای به کجا خواهد رسید و چه نتیجه ای در پایان رقم خواهد خورد؟آیا جمهوری اسلامی ایران به توقعات خود دست پیدا خواهد کرد یا خیر؟